استفاده از طنز در سخنرانی با ایجاد صمیمیت با مخاطبان باعث بالارفتن تاثیر سخنان سخنران می‌شود. هنگام سخنرانی قرار است بیشترین تاثیرگذاری و بهترین سطح ارتباطی را با مخاطبان خود تجربه کنید. هرچه مخاطبان احساس راحتی و صمیمت بیشتری با سخنران داشته باشند، راحت‌تر می‌توانند با او و سخنان او ارتباط برقرار کنند و این یعنی تاثیرپذیری بیشتر از سخنرانی.
مزایای استفاده از تکنیک طنز در سخنرانی
هنگام سخنرانی قرار است بیشترین تاثیرگذاری و بهترین سطح ارتباطی را با مخاطبان خود تجربه کنید. برای این کار روش‌های مختلفی را بکار می‌برید، از ترفندهای شناخت مخاطب گرفته تا انتخاب نوع پوشش و حتی لحن بیان، همگی برای یک هدف اصلی و بزرگ به کار گرفته می‌شوند و آن هم احساس نزدیکی و صمیمیت با مخاطبان است.
هرچه مخاطبان احساس راحتی و صمیمت بیشتری با سخنران داشته باشند، راحت‌تر می‌توانند با او و سخنان او ارتباط برقرار کنند
و این یعنی تاثیرپذیری بیشتر از سخنرانی.
تحقیقات نشان داده‌است که کودکان در طول روز به طور متوسط سیصد بار می‌خندند؛ اما بزرگسالان بالای سی و پنج سال، تنها پانزده بار در طول روز می‌خندند! بنابراین می‌توان به این نتیجه رسید که مخاطبان از شخصی که بتواند این احساس خوشایند را مجددا بازسازی کند، استقبال خواهند کرد.
استفاده از گفتارها و خاطرات طنزآمیز در سخنرانی همچنین می‌تواند میزان یکنواختی و کسالت ناشی از شنیدن را در مخاطب کاهش دهد و انگیزه او را برای شنیدن ادامه سخنرانی افزایش دهد. استفاده از طنز در سخنرانی تا حد زیادی از استرس و نگرانی خود سخنران نیز می‌کاهد و باعث می‌شود بتواند راحت‌تر و با کلام قدرتمندتری صحبت کند.
بنابراین یکی از راه‌هایی که با ایجاد صمیمیت با مخاطبان باعث بالارفتن تاثیر سخنان سخنران می‌شود، استفاده از طنز در سخنرانی است. طنزی که در سخنرانی‌ها به کار برده می‌شود بسیار متفاوت از طنز جمع‌های خانوادگی و دوستانه و یا حتی فیلم‌های کمدی است؛ چرا که ذاتا هدف آن نیز متفاوت است.
سخنرانان هنگام استفاده از تکنیک طنز در سخنرانی به هیچ وجه افراد، ملیت‌ها و قومیت‌ها را مورد هدف قرار نمی‌دهند، بلکه بیشتر روی موقعیت‌ها، بازی با کلمات، اغراق‌ها و بیان خاطرات جالب تمرکز می‌کند.
طنز در شروع سخنرانی
استفاده از طنز به ویژه هنگام شروع سخنرانی تاثیر بسیار زیادی در یخ‌شکنی دارد و به عنوان یکی از روش‌های آغاز سخنرانی به‌شمار می‌رود. اما به شرط آنکه سخنران تسلط کافی را هنگام سخنرانی داشته باشد و میزان استرس و اضطراب خود را به حداقل رسانده باشد می‌توان در شروع سخنرانی از طنز بهره برد.
چرا که طنز در سخنرانی همانند یک تیغ دولبه است؛ به همان میزان که می‌تواند باعث ایجاد مقبولیت و محبوبیت سخنران شود، اگر از آن درست و به موقع استفاده نشود، می‌تواند دقیقا نتیجه عکس داشته باشد. به خاطر همین حساسیت‌ها، محدودیت‌ها و چهارچوب‌ها است که طنز در سخنرانی یکی از سخت‌ترین نوع طنزها به شمار می‌رود.
هنر یک سخنران حرفه‌ای این است که بتواند نکات آموزنده و اطلاعات علمی و واقعی را در لابه‌لای مطالب طنز و شوخ‌طبعی و در قالب یک سخنرانی جذاب، جالب و هیجان‌انگیز به مخاطب ارائه‌دهد.
ارکان طنز در سخنرانی
عوامل زیادی استفاده از تکنیک طنز در سخنرانی را تسهیل می‌کنند. تمام ارکان طنز در سخنرانی مانند بخش‌های مختلف یک پازل می‌توانند این فرآیند را به انجام برسانند. ارکان طنز در سخنرانی عبارتند از:
راوی:
مهمترین رکن موفقیت بیان طنز در سخنرانی، شخص سخنران و در واقع راوی طنز است. نحوه بیان راوی، استفاده از زبان بدن و حالت چهره او بسیار در این مورد حائز اهمیت است. علاوه بر این‌ها ارتباط صمیمانه‌ای که به دلیل استفاده از طنز در سخنرانی ایجاد می‌شود، به مخاطب نشان می‌دهد که سخنران، شخص مغروری نیست! و هدف اصلی او ایجاد ارتباط و انتقال یک پیام است.
مطلب خنده‌دار را خیلی سریع بیان نکنید و آن را گام به گام و با مکث بیان کنید. پیش از بیان بخش اصلی و خنده‌دار هر مطلبی، مکثی طولانی‌تر داشته باشید. هنگامی که شنوندگان در حال خندیدن به مطلب شما هستند، دیگر صحبت نکنید در عوض می‌توانید با زبان بدن خود باعث خنده بیشتر آنها شوید.!
محیط:
اگر قرار است در بخشی از سخنرانی از طنز استفاده کنید حتما از قبل شرایط را برای استفاده از این تکنیک محیا کنید. محیط آماده برای طنز واکنش مثبتی را نسبت به صحبت‌های شما نشان خواهد داد. اما استفاده از طنز در یک جو بسیار جدی و سنگین نیازمند تلاش بیشتری برای اثرگذاری است.
محتوای طنز:
همنطور که پیش‌تر بیان شد، محتوای طنزآمیز یک سخنران باید بیشتر روی موقعیت‌ها، بازی با کلمات، اغراق‌ها و بیان خاطرات جالب تمرکز داشته باشد و از ویژگی‌های ملیت‌ها و قومیت‌ها هنگام طنز در سخنرانی به هیچ وجه استفاده نکند. همیشه جایی برای آرشیو کردن ایده‌های خنده‌دار و لطیفه‌های جالب داشته باشید؛ مانند یک دفترچه یادداشت یا یک پوشه در کامپیوترتان.
شنونده:
چه کسی قرار است طنز را بشنود و این طنز قرار است چه تاثیری روی او داشته باشد. با داشتن شناخت کافی از مخاطبین می‌توان متناسب با آنها از شوخی و طنز استفاده کرد. نوع طنزی که در سخنرانی استفاده می‌کنید بستگی مستقیمی به مخاطبان شما دارد، با شناختی که از مخاطب دارید می‌تواند شدت و ضعف و حتی جزییات بخش‌های طنز سخنرانی خود را از قبل مشخص کنید.
فراموش نکنید که شناخت از وضعیت فرهنگی و اجتماعی و حتی اقلیمی شهری که در آن سخنرانی می‌کنید نیز به عنوان بخش‌هایی از فرایند شناخت مخاطب به شمار می‌رود.
نقش حافظه هنگام استفاده از تکنیک طنز در سخنرانی
برای استفاده از تکنیک طنز در سخنرانی اصلا به حافظه خود اعتماد نکنید. شاید ایده‌ای به ذهنتان برسد، یا موقعیت‌های جالب و طنزی را در زندگی خود تجربه کنید، یا اتفاقی رخ بدهد که با تعریف کردن آن بتوانید باعث ایجاد حس شادی و خنده در دیگران شوید. چنین موقعیت‌هایی را از دست ندهید و حتما از آنها برای شوخ‌طبعی و طنزآمیز کردن سخنرانی‌های خود استفاده کنید.
فقط هیچ‌گاه به حافظه خود اعتماد کامل نکنید و فهرستی از مطالب و خاطرات جالب و خنده‌دار را در یک دفترچه یادداشت برای خودتان تهیه کنید. در هر سمیناری با توجه به محتوای سخنرانی و ویژگی‌های مخاطبان چند تا از آنها را برای ارائه انتخاب کنید.
طنزپردازی ذاتی است یا اکتسابی
مهارت طنزپردازی و شوخ‌طبعی یک مهارت اکتسابی است؛ یعنی با مطالعه و تکرار و تمرین می‌توانید در این زمینه توانایی به دست آورید. البته اینکه قبلا در جمع خانواده و دوستان در موقعیت‌های مشابه قرار گرفته باشید و تجربه شوخ‌طبعی داشته باشید، مسیر یادگیری این مهارت را تا حد زیادی تسهیل خواهد کرد.
اولین گام برای یادگیری این مهارت، مانند تمام مهارت‌های دیگر افزایش دانش و آگاهی و مطالعه در این زمینه است. به خصوص مطالعه کتاب‌هایی که بصورت ویژه درباره طنز در سخنرانی نوشته شده‌اند.
چگونه طنز را به محتوای سخنرانی خود اضافه کنید
اگر در ابتدای مسیر راه آموزش سخنرانی هستید احتمال اینکه بتوانید بصورت بداهه از طنز از سخنرانی بصورت موفق استفاده کنید، بسیار ناچیز است. بنابراین بهتر است نکات جالب و طنزآمیز را به هنگام آماده‌سازی محتوای سخنرانی پیش‌بینی و تعیین کنید. پس از آن که پیش‌نویس اولیه محتوای سخنرانی خود را آماده کردید، یکبار دیگر آن را مرور کرده و بخوانید. اما این بار با نگاهی طنزآمیز به موضوع نگاه کنید!
با توجه به موقعیت‌های و نکات طنزی که از قبل یادداشت کرده‌اید، ببینید کدام یک از آن نکات در کدام قسمت سخنرانی شما به کار می‌آید. ایده‌های خنده‌دار را شناسایی کنید و سپس بیشتر روی آنها کار کنید.
به کلمات و واژه‌ها با دقت بیشتری نگاه کنید و ببینید در چه قسمت‌هایی می‌توانید از مترادف‌های جالب‌تر، جناس یا اغراق استفاده کنید؛ بازی با کلمات را در این مرحله باید تمرین کنید. با تکرار و تمرین این روش احتمالا کم‌کم به این توانمندی می‌رسید که از تکنیک طنز در سخنرانی بصورت بداهه هم استفاده کنید.
