ترک عادت بد با ۶ روش کتاب اثر مرکب
ترک عادت بد
ترک عادت بد با ۶ روش کتاب اثر مرکب
یکی از مشکلات و مسایلی که به احتمال زیاد همه ما گرفتار آن شدیم و با آن مواجه بودهایم ترک یک عادت بد و ناهنجار بوده است. ترک عادتهای بد شاید فرآیند سخت و خسته کنندهای باشد، اما با پیش گرفتن روشهای درست، میتوان به نتیجه رسید. نکته مهم این است که بعضی افراد در راه ترک عادت بد شکست میخورند و نمیتوانند نتیجه لازم را بگیرند.
در این مقاله در ابتدا استراتژی ۵ مرحله ای کتاب اثر مرکب اشاره میشود و بعد از آن نکات تکمیلی دیگری هم اضافه میشود.
1- استراتژی ۵ مرحله ای
در کتاب اثر مرکب دارن هاردی که کتاب مفید و ارزشمندی است، برای ریشه کن کردن عادات بد باید استراتژی ۵ مرحله را پیش گرفت:
۱–کشف محرک ها:
عادات بدی که داریم را نگاه کنیم و ببینیم که چه چیزهایی باعث تحریک آنها میشوند و در دفتر یادداشت همه محرک ها را یادداشت کنیم. برای اینکار باید ۴ سوال اساسی زیر را پرسید.
با توجه به اینکه چه عادتی را بخواهیم ترک کنیم محرک هم میتواند متفاوت باشد. مثلا اگر عادتی مربوط به خوردن مواد غذایی باشد. شاید محرک این است که وقتی از یک رستوران یا کافی شاپ خاصی رد میشویم همیشه وسوسه و تحریک میشویم که به سمت عادت خودمان پیش برویم.
۲–پاکسازی خانه:
برای ترک عادات بد به هر نوعی که میخواهند باشند، باید خانه یا هر محلی که در آن رفت و آمد داریم را کامل پاکسازی کرد. مثلا اگر یک نفر به قهوه اعتیاد دارد، باید تمام وسایل مربوط به آن را به طور کامل از خانه جمع کند که دسترس نداشته باشد. یا اگر به بازی کامپیوتری خاصی اعتیاد دارد و نمیتواند آن را ترک کند، باید به طور کامل آن را از دستگاه مورد نظر پاک کند. این پاکسازی شاید سخت باشد ولی به قیمت ترک عادت ارزش آن را دارد.
۳–جایگزین کردن:
هر عادتی بدی که داریم را با دقت بررسی کنیم و ببینیم که آیا میشود برای آنها یک عادت جایگزین مثبت پیدا کرد؟ بهعنوان مثال میشود به جای خوردن یک خوراکی شیرینی که اعتیاد شدید به آن داریم، از میوههای شیرین استفاده کرد که شیرینی طبیعی دارند و ممکن است ضرری برای ما نداشته باشند. در حقیقت با این کار، ترک عادات بد تبدیل به جایگزین کردن آنها با عادات مثبت میشود.
۴–آرام شروع کردن:
احتمالا کسانی را تا حالا دیدیم که برای اینکه داخل آب بروند، کم کم اقدام به این کار میکنند و نمیتوانند یک دفعه به آب بپرند. برای ترک عادات بد هم بعضی افراد ممکن است این استراتژی برایشان جواب دهد که آرام آرام اقدام کنند. یک سری عادات عمیق داریم که سالهاست دست به گریبانشان هستیم و بهتر است که با اقدامات کوچکی که برمیداریم، کم کم آنها را ترک کنیم.
۵–پرش بزرگ:
این کار برعکس آرام شروع کردن است و برای یک سری افراد این استراتژی جواب میدهد و به هر حال سلیقه و روشی که برای هر کسی جواب میدهد، ممکن است متفاوت باشد. در این استراتژی به یکباره تصمیم میگیرید که عادت را ترک کنید و برای همیشه کنار بگذارید و انگار که یک دفعه در داخل آب می پرید.
5 استراتژی بالا راهکارهایی بود که در کتاب اثر مرکب به آنها اشاره شده بود. ولی کارهای دیگری هم میتوانیم انجام بدهیم تا ترک عادتها برای ما اسانتر شود.
۲–تعیین کردن پاداش
در طی فرآیند ترک عادتهای بد، حتما باید پاداشهایی را در نظر گرفت. این پاداشها میتواند با توجه به هر فردی متفاوت باشد و مهم این است که این احساس را به ما القا کند که بعد از انجام مراحل درست و رسیدن به نتیجه، میتوان پاداشهایی را دریافت کرد. در واقع، این پاداشها باعث میشوند که انگیزه ما در مسیر ترک عادات بد از بین نرود و تا آخر مسیر بتوانیم خودمان را برسانیم. میتوان پاداشهای هفتگی و حتی روزانه برای خود در نظر گرفت که لازم نیست حتما پاداشهای بزرگی باشند و مهم این است که از این پاداشها حس خوبی گرفت. مثلا آوردن یک خوراکی خوشمزه یا رفتن به یک مکان تفریحی یا دیدن یک فیلم زیبا.
۳–تمرکز روی یک عادت
نباید به خود آنقدر سخت گرفت که همزمان چندین عادت را ترک کرد. تجربه نشان داده است که وقتی چندین عادت بد را بخواهیم با همزمان ترک کنیم، تاثیر معکوس دارد و نمیتوان هیچ کدام را ترک کرد. بهترین راه این است که هر یک ماه یا چندین ماه روی یک عادت بد تمرکز کرد و بعد از اینکه موفق شدیم سراغ عادتهای دیگری برویم که میخواهیم ترک کنیم. در این صورت تمرکز کامل را روی ترک یک عادت میگذاریم و کار سادهتر میشود.
تمرکز روی یک عادت
۴–صبوری در راه ترک عادات بد
در دنیایی که زندگی میکنیم روز به روز همه چیز به سمت سریعتر شدن میرود و از این جهت شاید ما این انتظار را داشته باشیم که همه چیز باید سریع رخ دهد و یک دفعه یک غول چراغ جادویی بیاید و خواسته ما برای ترک عادت را برآورده کند! ممکن است یک عادت در عرض یک هفته، یک ماه یا چندین ماه طول بکشد که به طور کامل ترک شود و در هر صورت باید در این راه صبر داشت تا به نتیجه مطلوب رسید. خیلی از عادتها در عرض همان یک ماه میتوانند ترک شوند و از این لحاظ مشکلی نیست. اما همیشه استثناهایی هم وجود دارد و باید کمی بیشتر صبر کرد.
۵–انضباط شخصی داشتن قوی
وقتی انضباط شخصی قوی در مسیر ترک عادهای بد داشته باشیم، بهتر و سریعتر نتیجه میگیریم. به طور کلی، انضباط شخصی در همه جنبههای زندگی تاثیر بسیار بسزایی دارد و در این مسیر هم خیلی موثر واقع میشود. اما نکتهای که در مورد انضباط شخصی میتوان اشاره کرد، این است که به برنامه ریزی روزانه خود توجه کنیم. حتما برنامه ریزی روزانهای داشته باشیم که از ترک عادتهای بد حمایت کند و طوری نباشد که برعکس، باعث تحریک کردن آنها شود. در هر صورت، برنامه ریزی صحیح داشتن (به خصوص روزانه) و پایبند بودن به آن، یکی از ارکان انضباط شخصی در هر بخش از زندگی است. یکی از مانعهایی که باعث میشود که انضباط شخصی داشته باشیم این است که دائما کارها را به تعویق میاندازیم. باید گفت که تعویق انداختن، بلای جان ماست! به خصوص کارهایی که در ترک عادات بد موثر هستند و وقتی که آنها را به تعویق بیاندازیم، فرآیند ترک را طولانیتر میکنیم و ممکن است به همین دلیل، کار را نیمه کاره رها کنیم.
انضباط شخصی داشتن قوی
۶–ناامید نشدن هنگام شکست
در مسیر ترک عادات بد ممکن است که شکستهایی هم وجود داشته باشد و تا حدودی این طبیعی است. البته این به معنی ان نیست که منتظر شکست باشیم و قاعدتا اگر شکستی هم رخ ندهد بهتر است. اما بعضی افراد هستند که به محض اینکه اولین مانع یا شکست رخ میدهد، از تلاش کردن دست برمیدارند و فکر می کنند که دیگر نمی شود که آن عادت را ترک کرد .باید این نکته را در نظر بگیریم که اگر شکستی هم رخ داد باید از اشتباهات آن درس گرفت و با قدرت بیشتر ادامه داد. به قول مایکل جردن، اسطوره جهانی ورزش بسکتبال که می گوید:
می توانم شکست خوردن را بپذیرم، اما دوباره تلاش نکردن را نه.